~AnıL~
Kayıtlı Üye
1959 yılından önce amatör ve bölgesel olarak ülkemizde oynanmakta olan futbol TFF'nin aldığı karar ile 1959 yılında milli bir organizasyona dönüştürülmüştü. Daha önce "Milli Küme" adıyla bazı şehirler arası maçlar yapılmış olsa da, bir ligden çok kupa statüsünü andırması sebebiyle ligimizin başlangıcı olarak 1959 tarih gösterilir.
1957-58 sezonunun bitimine müteakiben TFF İstanbul Ligi'nin ilk 8, Ankara ve İzmir Ligi'nin ilk 4 takımının iştirakleriyle milli bir lig düzenleme kararı aldı. Şampiyona 21 Şubat'ta başladı. Turnuvanın yazın sonlanması gerekiyordu bu yüzden değişik bir statü uygulandı. Bayrağımızın renklerini temsilen Kırmızı ve Beyaz Grup oluşturdu ve 16 takım, 8'erli iki gruba bölündü. Grup liderleri final maçı oynayacaktı. Bu şekilde dahi bazı takımlar iki gün üst üste maç yapıyordu. Sıkışık programda oynanan zorlu bir lig oldu.
Beyaz grupta; Fenerbaçhe, Beşiktaş, İstanbulspor, Altay, Ankaragücü, Beykoz ve Hacettepe takımları yer alıyordu. Fenerbahçe grubun ve ligin favorisiydi. Tam 54 maç üst üste yenilmeyen Molnar'ın Fenerbahçe'si Lefter, Şeref Has ve Can Bartu gibi kaliteli oyuncuları sayesinde grubu ikinci favori Beşiktaş'ın 8 puan önünde lider bitirdi. Sadece Altay ve İzmirspor ile berabere kalarak, geri kalan 12 maçını da kazanıp takım finaldeki rakibini beklemeye başladı.
Kırmızı grupta ise Galatasaray, Vefa, Karşıyaka, Adalet, Ankara Demirspor, Göztepe, Karagümrük ve Gençlerbirliği takımları mücade ediyordu. Galatasaray ve Vefa'nın müthiş çekişmesi sonucu 20 puan toplayan iki takımdan Galatasaray sadece Vefa'yı maçlardan birinde mağlup edebildiği için ikili averajla (genel averajları bile aynıydı) lider oluyor ve Fenerbahçe'nin finaldeki rakibi oluyordu.
Finalin ilk ayağı 10 Haziran 1959 tarihinde Mithatpaşa Stadı'nda oynacaktı. İki takım ezeli rakip olmanın yanı sıra ilk kez düzenlenen bu şampiyonayı kazanmak ve tarihe geçmek istiyorlardı. Maç için dönemin kariyerli hakemlerinden Yugoslav Markoviç getirilmişti. İlk maçta takımlar şu 11'lerle sahadaydı:
Galatasaray: Turgay Şeren / Saim Tayşengil, İsmail Kurt / Ahmet Berman, Ergun Ercins, Nüri Aşan / İsfendiyar Açıksöz, Suat Mamat, Metin Oktay, Dursun Baran, Mete Basmacı.
Fenerbahçe: Özcan Arkoç / Osman Göktan, Basri Dirimli / Avni Kalkavan, Naci Erdem, Niyazi Tamakan / Mustafa Güven, Can Bartu, Şefer Has, Lefter Küçükandonyadis, Yüksel Gündüz.
13. dakikada Türk Futbol tarihinin ilk ve en tartışmaları olaylarından biri oldu. Hakem Markovic, kaleci Özcan'a sert girdiği gerekçesiyle Metin Oktay'ı oyundan attı fakat ortalık karıştı ve Galatasaray'lı yöneticiler sahaya indiler. Hakem Markoviç kararını geri aldı. Bunun üzerine dakikalar 39'u gösterirken hırslanan Metin Oktay'ın ağları yırttığı iddia edilen golü geldi. Maçta başka gol olmayınca Galatasaray sürpriz gerçekleştirmiş oldu.
İkinci maç ise bundan dört gün sonra gerçekleşti. 14 Haziran 1959'da adres yine Mithatpaşa Stadı'ydı. İlk maçta yenilen Fenerbahçe maça büyük bir hırsla hazırlanıyordu. İlk 11'ler şu şekilde oluşturulmuştu:
Fenerbahçe: Özcan Arkoç / Seracettin Kırklar, Basri Dirimli / Avni Kalkavan, Naci Erdem, Osman Göktan / Niyazi Tamakan, Can Bartu, Şefer Has, Lefter Küçükandonyadis, Yüksel Gündüz.
Galatasaray: Yüksel Alkan / Saim Tayşengil, İsmail Kurt / Ahmet Berman, Ergun Ercins, Dursun Baran / İsfendiyar Açıksöz, Suat Mamat, Metin Oktay, Nuri Aşan, Mete Basmacı.
İkinci maça Fenerbahçe çok hızlı başladı ve daha dokuzuncu dakikada Yüksel'in golüyle 1-0 öne geçti. Kaptan Naci devre bitmeden 44'üncü dakikada skoru 2-0'a getirdi. Mustafa Güven ve Şeref Has'ın ikinci yarıdaki golleriyle maç 4-0 bitti ve Fenerbahçe ilk kez oynanan ligde, ilk şampiyon olma hakkını kazandı.
İlk sezonda küme düşme kuralının uygulanmaması sebebiyle gruplarını sonuncu sırada bitiren İstanbulspor ve Adalet küme düşmediler. Sezonun gol kralı ise Metin Oktay oldu.
Bu lig ilklerin ligiydi elbette. O yüzden "ilk"leri ve "en"leri de bir liste halinde yazalım:
İlk Şampiyon: Fenerbahçe
İlk Şampiyon Yapan Teknik Adam: Ignace Molnar
İlk Şampiyon Yapan Yabancı Teknik Adam: Ignace Molnar
İlk Gol Kralı: Metin Oktay (Galatasaray / 11 gol)
İlk Gol: Özcan Altuğ (İzmirspor / Beykoz'a karşı)
Şampiyon Fenerbahçe Kadrosu'nu vererek yazımıza son verelim:
Kaleciler: Özcan Arkoç, Şükrü Birand.
Defans: Basri Dirimli, Seracettin Kırklar, Osman Göktan, Nedim Günar.
Orta Saha: Naci Erdem, Avni Kalkavan, Akgün Kaçmaz, Niyazi Tamakan, Necdet Çoruh, Hüseyin Yazıcı.
Hücum: Mustafa Güven, Can Bartu, Lefter Küçükandonyadis, Şeref Has, Yüksel Gündüz, Ergun Öztuna.